Zgodnie z art. 362 Kodeksu Cywilnego, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Towarzystwa ubezpieczeniowe nagminnie starają się zaniżyć kwotę odszkodowania, powołując się na przyczynienie się poszkodowanego do zaistnienia szkody. Zapominają przy tym o ogólnej zasadzie odpowiedzialności za szkodę (która dotyczy także przyczynienia), że odpowiedzialność odszkodowawcza odnosi się jedynie do normalnych (zwykłych) następstw działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Określenie przyczynienia będzie się kształtowało odmiennie w przypadku odpowiedzialności sprawcy na zasadzie ryzyka, a inaczej na zasadzie winy. W pierwszym przypadku przyczynienie wystąpi już w razie nieprawidłowego (niestandardowego) postępowania (dotyczy to np. kierowcy samochodu), podczas gdy w drugim konieczne jest udowodnienie winy (nagłe wtargnięcie pieszego na jezdnię).

Najczęstszą okolicznością przyczynienia jest działanie pod wpływem alkoholu. Trzeba jednak pamiętać, że nawet w tym przypadku nie istnieje domniemanie przyczynienia. Oznacza to, że fakt nietrzeźwości musi pozostawać w faktycznym związku ze szkodą.

Opracował Bartłomiej Klinowski.